Page 4 - Biologia na czasie. Maturalne karty pracy
P. 4
Jak rozumieć polecenia?
Wymień, podaj nazwę
Przykład
Wymień dwie cechy charakterystyczne dla budowy strunowców, pojawiające się podczas
rozwoju zarodkowego człowieka.
Źródło: CKE 2014 (PR), zad. 16.
W odpowiedzi wystarczy napisać nazwę lub nazwy, np. narządów, procesów, gatunków, bez ich
opisu, uzasadnienia czy wyjaśnienia.
Odpowiedź: Struna grzbietowa, szczeliny skrzelowe.
Określ, podaj (np. zależność, argument)
Przykład
Podaj jeden argument na rzecz endosymbiotycznego pochodzenia mitochondriów i chloro-
plastów.
Źródło: CKE 2015 (NOWA), zad. 4.1.
W zwięzłej odpowiedzi należy przedstawić np. istotę danego procesu, zjawiska lub jego
przyczynę. Należy pamiętać, by używać poprawnej terminologii biologicznej, np. opierając się
na analizie materiału źródłowego lub odwołując się do własnej wiedzy. W odpowiedzi nie podaje
się szczegółów.
Odpowiedź: O endosymbiotycznym pochodzeniu chloroplastów i mitochondriów świadczy
podobieństwo strukturalne rybosomów chloroplastowych i mitochondrialnych do rybosomów
bakteryjnych.
Opisz
Przykład
Opisz rolę akrosomu w procesie zapłodnienia. W odpowiedzi uwzględnij jego zawartość.
Źródło: CKE 2017 (NOWA), zad. 12.2.
Należy sformułować krótką odpowiedź, w której przedstawi się budowę i przebieg danego
procesu czy doświadczenia, bez wyjaśniania przyczyny.
Odpowiedź: Z akrosomu uwalniane są enzymy, które trawią osłonkę wieńca promienistego
i osłonkę przejrzystą oocytu, co umożliwia dotarcie plemnika do błony komórkowej oocytu.
Uzasadnij
Przykład
Na przykładzie wytwarzania syntazy ATP uzasadnij, że mitochondria są organellami półau-
tonomicznymi.
Źródło: CKE 2016 (NOWA), zad 2.1.
W krótkiej odpowiedzi należy podać argumenty, czyli fakty biologiczne, przemawiające za
określoną hipotezą, tezą, stwierdzeniem, poglądem czy opinią albo przeciwko niej. Należy
pamiętać, że argument musi odnosić się merytorycznie do przytoczonego w zadaniu materiału
źródłowego lub odwoływać się do własnej wiedzy.
Odpowiedź: Mitochondria są organellami półautonomicznymi, ponieważ tylko część białek
budujących syntazę ATP jest kodowana przez genom mitochondrialny.
4